تاریخچه سازمان

اولين تلاشها براي طراحي، اجرا و احداث آرامستانی به نام بهشت زهرا (سلام الله عليها) با هدف پايان دادن به موضوع تعدد گورستانها در سطح شهر تهران در سال 1345 انجام گرفت. در اين تصميم گيری‌‌ها كه با حضور شهردار وقت تهران و معاونين و رؤساي سازمان گورستان‌هاي پايتخت صورت گرفت، قطعه زميني در مسير تهران – قم با مساحت 314 هكتار به اين موضوع اختصاص يافت و مقررگردید تا با ایجاد یک مجموعه بزرگ جهت خدمات‌دهی به متوفیان، وضعیت آرامگاه های پایتخت ساماندهی شود؛ در همین راستا مجموعه آرامستان بهشت زهرا(س) در سال 1349 احداث گرديد. که در ابتدا به علت وجود اماکن دفن متعدد فعال در محله هاي تهران، با عدم اقبال عمومي مواجه شد اما سرانجام با دفن اولين متوفي بنام مرحوم محمدتقي خيال در قطعه 1 رديف 1 شماره 1 كه از خانواده اي ارتشي و متنفذ در حکومت بود، رسماً مورد بهره برداري قرار گرفت. با گذر سالها، همزمان با رشد روز افزون جمعيت و توسعه شهر تهران و به تبع آن افزايش روند مرگ و مير، در بهمن ماه 1376 مديران وقت سازمان، خريد و تملك 110 هكتار زمينهاي قسمت شمال و شمال شرقي را در دستور كار خود قرار داده و پس از الحاق آن، این مجموعه در بخش شمالي توسعه يافت. بخش توسعه شماره 1 كه در سال 1376 آغاز شد نيز در سال 1387 روزهاي پاياني خود را گذرانده و مديران سازمان با تلاش فراوان و كسب موافقت مسئولين شهرداري هاي محلي توانستند زمينهاي خريداري شده در قسمت شرقي به وسعت 160 هكتار را به عنوان بخش توسعه شماره 2 در نظر گرفته و از ابتداي مرداد ماه 1388 امر دفن روزانه شهر تهران در اين قسمت را فعال نمایند.

معرفی سازمان

سازمان بهشت زهرا (سلام الله عليها)، بعنوان بزرگترین آرامستان فعال کشور، يكي از سازمانهاي خدماتي و تحت پوشش حوزه معاونت خدمات شهري شهرداري تهران است كه با وجود اساسنامه و آيين نامه هاي مالي و اداري مصوب، با نظارت هيئت مديره اي مركب از مديران شهرداري تهران و به رياست معاون خدمات شهري شهرداري اداره مي‌شود. این سازمان از سال 1372 داراي استقلال مالي بوده و از آن تاريخ بر اساس اصول بازرگاني رأساً متكفل تأمين هزينه هاي سازماني خويش از محل انجام خدمات شرعي درگذشتگان ، اجاره غرفه هاي فروش گل و گلاب و فروش قبور خانوادگي و قبور اختصاصي خواهد بود. در حال حاضر در این مجموعه بیش از دو میلیون نفر مدفون هستند كه از تاريخ دفن اولين متوفي در آن حدود 50 سال مي‌گذرد. وجود ابدان مطهر شهيدان انقلاب اسلامي، دفاع مقدس، مدافعین حرم، امنیت ، سلامت و آتش نشانان در قطعات شهدا، و همچنین فضاي روحاني متأثر از همجواری با آستان مقدس بنیانگذار جمهوري اسلامي ايران حضرت امام خميني(رضوان الله تعالي عليه)، وضعيت اين آرامستان را متمایز از دیگر مجموعه های مشابه آن در کشور کرده و این منطقه را به مكاني مقدس در باورها و فرهنگ مردم قدرشناس تهران و ايران تبديل نموده است. با توجه به روند رو به رشد شهرنشيني، افزایش جمعیت ناشی از آن و وجود تنها يك آرامستان بزرگ در ام‌القرای جهان اسلام، اهميت اين سازمان در برنامه‌ريزي‌هاي شهري دوچندان گردیده است؛ به طوريكه مقرر شده تا طی برنامه ریزی های صورت گرفته در اسناد بالادستی، پیش از تکمیل ظرفیت قبور و به منظور ایجاد ظرفیت های جدید و نیز جلوگيري از تردد بي رويه شهروندان در ايام سال به جنوبي ترين نقطه شهر و دسترسي آسان به يكي از عناصر حياتي شهرنشيني، این سازمان در نقاط دیگر شهری نیز توسعه یابد. جغرافیای سازمان وسعت بهشت زهرا(س) در حال حاضر 704 هكتار بوده که۱۲۰ هکتار از آن متعلق به فضای حرم مطهر امام راحل می باشد. از این میزان 10.۵درصد فضای سبز، ۳۴درصد معابر، ۴۹درصد قطعات و مقابر، ۱درصد ابنیه (ساختمان های اداری،نمازخانه و سرویس های بهداشتی)، ۱.۵درصد مقابر خانوادگی و ۴درصد پارکینگ بوده که در مجموع به 255 قطعه تقسيم مي‌گردد. از این میزان 12 قطعه به دفن گلزار مطهر شهدا، 4 قطعه به دفن والدين معزز شهدا و 2 قطعه به هنرمندان و نام آوران اختصاص دارد. ساختمانهاي اداري بهشت زهرا(س) در سه بخش از یکدیگر متمایز شده اند؛ دفتر مدیریت عامل، اداره روابط عمومی و اداره بازرسی در مجاورت قطعه 327 واقع شده؛ امور اداری، مالی و واحدهای تابعه نیز در بلوار الزهرا(س) و همچنین كليه امور اداري درگذشتگان به منظور سهولت در امر مراجعين در مجتمع عروجیان و بخش واحد پذيرش جنب سالن های تطهیر متمركز شده است. این سالن ها با ظرفیت 250 شستشوی میت طی یک روز کاری با تفکیک فضای زنانه و مردانه و فضای شستشوی اضطراری و همچنین سردخانه های مجزا طراحی واجرا شده‌است .